In Vitro
In vitro to metoda wspomaganego rozrodu polegająca na połączeniu komórki jajowej i plemnika w warunkach laboratoryjnych. Wyróżnia się tzw. klasyczne zapłodnienie pozaustrojowe (IVF) oraz docytoplazmatyczne wprowadzenie plemnika do komórki jajowej (ICSI).
Wskazania do zastosowania procedury InVitro
- niedrożność jajowodów (nieodwracalne uszkodzenie), brak jajowodów
- umiarkowana i zaawansowana endometrioza III i IV st.
- ciężki czynnik męski (ciężka oligoasthenozoospermia, kryptozoospermia lub azoospermia przy zachowanej spermatogenezie)
- brak sukcesów w innych metodach leczenia niepłodności przy:
– obniżonych parametrach nasienia
– zaburzeniach owulacji
– endometriozie I i II st.
– czynniku jajowodowym
– niepłodności idiopatycznej
Dodatkowo u płodnych par wskazaniem do pozaustrojowego zapłodnienia są:
- odroczona płodność ze wskazań lekarskich (oncofertility, postępujące niszczenie jajników, inne leczenie uszkadzające
jajniki), - nosicielstwo zmian genetycznych recesywnych przez obu partnerów powodujących ciężkie, nieodwracalne wady lub choroby u potomstwa,
- nosicielstwo chorób wirusowych u partnera.
Procedura InVitro krok po kroku
Konsultacja lekarska
Przed zastosowaniem jakiejkolwiek terapii konieczne jest spotkanie Pacjentów z lekarzem w klinice Parens, w celu przeanalizowania historii zdrowia oraz przeprowadzenia diagnostyki, które są podstawą do dopasowania jak najlepszego sposobu leczenia.
Diagnostyka
Lekarz może zlecić wykonanie rozszerzonych badań, które umożliwią postawienie właściwej diagnozy. Badania krwi, posiewy oraz badanie nasienia wykonywane są w klinice Parens.
Po przeanalizowaniu wyników zostanie przygotowany indywidualny plan leczenia.
Rozpoczęcie stymulacji hormonalnej jajników
Na podstawie wyników badań, lekarz indywidualnie dobiera Pacjentce leki. Przed rozpoczęciem terapii przekazuje jej również pełne informacje dotyczące ich stosowania i podawania. Odpowiednich instrukcji co do leków udzielą także położne, z których pomocy Pacjentka może korzystać w trakcie okresu leczenia.
Monitoring postępów stymulacji
W trakcie stymulacji Pacjentka pojawia się na regularnych wizytach w klinice, w celu monitorowania rezultatów odpowiedzi organizmu na przyjmowane leki. Z reguły monitoringi odbywają się co 2-3 dni w zależności od tempa wzrostu pęcherzyków.
Lek kończący stymulację
Gdy pęcherzyk jajnikowy jest gotowy, proces stymulacji kończy się podaniem dodatkowego leku, który doprowadza do jego ostatecznego dojrzewania. Pobranie pęcherzyków nastąpi po 36 godzinach od podania leku.
Pobranie komórek jajowych
Pobranie komórek odbywa się podczas zabiegu punkcji. Jest to zabieg w znieczuleniu ogólnym. W trakcie lub po zabiegu partner jest poproszony o oddanie nasienia (wymagana jest wcześniejsza abstynencja płciowa od 2 do 7 dni), które będzie wykorzystane do zapłodnienia, o ile para nie decyduje się na użycie zamrożonego nasienia.
Zapłodnienie
Embriolog dokona połączenia pobranych komórek jajowych z nasieniem i umieści je w inkubatorze. Powstanie i rozwój zarodków jest ściśle monitorowany przez embriologów, aby mieć pewność, że doszło do zapłodnienia, i że zarodki rozwijają się prawidłowo
Transfer zarodka
Transfer zarodka do jamy macicy jest prostym zabiegiem i odbywa się z reguły w około 5tej dobie od punkcji. Wszystkie pozostałe, prawidłowo rozwinięte zarodki zostaną zamrożone i mogą zostać użyte przez parę w przyszłości. Zazwyczaj transferuje się jeden lub dwa zarodki.
Zalecenia po zabiegu
Przyjmowanie leków według zaleceń lekarza oraz wykonanie testu ciążowego około 10-14 dni.
Konsultacja
Po otrzymaniu wyniku testu, Pacjentka przychodzi na konsultację lekarską. W przypadku gdy wynik testu ciążowego jest pozytywny, lekarz wykonuje badanie USG aby potwierdzić ciążę. W przypadku, gdy wynik testu jest negatywny, oferujemy konsultacje z lekarzem prowadzącym oraz embriologiem, w celu przeanalizowania procesu leczenia i na tej podstawie zaproponowanie zmian w kolejnej próbie.
Ważne informacje dla pacjentów
Badania i zalecenia dla pacjentów przed zabiegiem in vitro
Kobieta |
Mężczyzna |
|
|
Badania do znieczulenia |
|
|
W okresie poprzedzającym in vitro należy prowadzić higieniczny tryb życia, unikać alkoholu, papierosów i innych używek, a także unikać stresu i nadmiernego wysiłku fizycznego.
Co warto rozważyć?
Konsultacja embriologiczna
We wszystkich klinikach Parens, przed zabiegiem in vitro (między 2. a 8. dniem stymulacji), istnieje możliwość bezpłatnej telefonicznej konsultacji z embriologiem.
W czasie konsultacji embriolog odpowie na pytania związane z procedurą zapłodnienia in vitro, transferem, mrożeniem oocytów i zarodków. Embriolog przed konsultacją zapoznaje się z historią leczenia Pacjentów, ich wynikami badań i proponuje zastosowanie indywidualnie dobranych, dodatkowych procedur wspomagających procedurę in vitro.
Na termin konsultacji należy umówić się wcześniej (tuż po rozpoczęciu stymulacji).
Diagnostyka przedimplantacyjna zarodków
Przed rozpoczęciem procedury zapłodnienia pozaustrojowego warto rozważyć przeprowadzenie diagnostyki przedimplantacyjnej zarodków. Jest to badanie genetyczne przeprowadzane w trakcie programu zapłodnienia pozaustrojowego, dzięki któremu można stwierdzić, czy zarodki nie są obarczone dużymi wadami genetycznymi (niedobór/nadmiar chromosomów w materiale genetycznym). Zachęcamy do zapoznania się z dodatkowymi informacjami na ten temat.
Decyzję o przeprowadzeniu diagnostyki przedimplantacyjnej zarodków Pacjenci muszą podjąć w porozumieniu z lekarzem prowadzącym przed rozpoczęciem etapu stymulacji jajników u Pacjentki.
Dodatkowe metody wspomagające leczenie
Metody zwiększające prawdopodobieństwo zajścia w ciążę, prawidłowego rozwoju zarodka oraz przebiegu ciąży.
Zobacz dostępne metody wspomagające leczenie
Zalecenia przed zabiegiem punkcji jajników
Kobieta:
- Lekkostrawna dieta, duża ilość wody;
- Ostatni posiłek poprzedzający punkcję – lekkostrawna kolacja;
- Rano Pacjentka zgłasza się do kliniki na czczo (bez picia, bez jedzenia, bez gumy do żucia). Nie należy używać intensywnie pachnących kosmetyków (dezodorant, perfumy).
Mężczyzna:
Abstynencja płciowa od 2 do 7 dni.
W dniu zabiegu punkcji jajników
Pacjenci przychodzą do kliniki o wyznaczonej godzinie, każde z nich z dokumentem tożsamości.
Pacjentka:
- Pacjentka pozostaje pod opieką położnej – kierowana jest do szatni, gdzie przebiera się w jednorazowy strój. Zalecamy zabranie skarpetek i ubranie luźnej bluzeczki. Prosimy pamiętać, aby przed samym zabiegiem opróżnić pęcherz moczowy.
- Przed punkcją anestezjolog uzupełnia wywiad z Pacjentką, a pielęgniarka anestezjologiczna zakłada jednorazowe wkłucie (wenflon), przez które podawane będą leki anestetyczne.
- Znieczulenie trwa od kilku do kilkunastu minut. W tym czasie lekarz prowadzący pobiera płyn z pęcherzyków jajnikowych, który przekazywany jest do laboratorium. Równocześnie embriolog wyszukuje w płynie komórki jajowe i przenosi je do inkubatora.
- Po wykonanej punkcji Pacjentka pozostaje pod opieką lekarza anestezjologa oraz pielęgniarki anestezjologicznej. Następnie lekarz prowadzący wykonuje kontrolne badanie USG.
- Gdy Pacjentka poczuje się dobrze (ok. 2h po zabiegu), może zjeść pierwszy posiłek (prosimy o zabranie ze sobą owocu, drożdżówki lub kanapki).
- Pacjentka przechodzi do gabinetu położnej, gdzie usuwany jest wenflon i otrzymuje dokumenty wypisowe.
- Pacjentka po znieczuleniu nie powinna prowadzić pojazdów. Odradzamy także dalekie trasy (jeśli Pacjentka mieszka powyżej 200 km od kliniki, warto rozważyć pozostanie w hotelu przez 24 godziny po zabiegu). W dniu punkcji Pacjentka może odczuwać lekkie pobolewanie w dolnej części brzucha, może także wystąpić delikatne plamienie, ospałość i zmęczenie.
Niepokojące objawy po punkcji jajników:
- Silny, nieustępujący ból brzucha (pomimo zażycia tradycyjnych środków p/bólowych jak APAP, Ibuprofen);
- Nudności, wymioty;
- Silne krwawienie z dróg rodnych;
- Podwyższona temperatura ciała (powyżej 37,5), bez objawów infekcji;
W przypadku wystąpienia w/w objawów należy niezwłocznie, telefonicznie lub osobiście, powiadomić lekarza prowadzącego, a następnie postępować według jego zaleceń. Jeżeli niepokojące objawy wystąpią, a Pacjentka nie ma możliwości skonsultować się z lekarzem oraz z kliniką Parens, powinna zgłosić się do najbliższego jej miejsca przebywania szpitalnego oddziału ratunkowego.
- Jeśli do zabiegu będzie użyte świeże nasienie Pacjent oddaje je w specjalnie do tego celu przygotowanym pokoju.
- W laboratorium andrologicznym nasienie po upłynnieniu podlega wstępnej ocenie (ocena parametrów makroskopowych oraz ocena koncentracji i ruchliwości plemników), a następnie odpowiedniej preparatyce. Polega ona na oczyszczeniu nasienia z plazmy nasiennej, a także na wyselekcjonowaniu plemników o największym potencjale.
- Jeśli Pacjenci wybrali dodatkową metodę selekcji nasienia (np. ZyMot, MACS), nasienie jest preparowane za pomocą tej metody dopiero po upewnieniu się, że pobrano przynajmniej jedną dojrzałą komórkę jajową.
- Jeśli do zabiegu wykorzystywane jest mrożone nasienie męża/partnera lub dawcy nasienia, nasienie jest rozmrażane dopiero po upewnieniu się, że pobrano przynajmniej jedną dojrzałą komórkę jajową.
Jak przebiega proces zapłodnienia?
Zapłodnienie
Po punkcji przychodzi czas zapłodnienia pozaustrojowego. Dzieje się to około 3 godziny po zabiegu.
Istnieją dwie metody zapłodnienia pozaustrojowego:
- Klasyczne zapłodnienie (IVF) – polega na umieszczeniu plemników i komórek jajowych w tym samym medium. Ruchliwe plemniki penetrują wieniec komórek ziarnistych i docierają do oocytu.
- Wprowadzenie plemnika do komórki jajowej za pomocą igły (ICSI) – embriolog wstrzykuje wyselekcjonowany plemnik do wnętrza komórki jajowej.
Hodowla zarodków
Komórki jajowe po zaplemnieniu, umieszczane są w inkubatorze. Panują w nim odpowiednie warunki do zapłodnienia, a następnie rozwoju zarodków. W czasie hodowli embriolog ocenia zarodki pod kątem ich tempa podziałów i budowy. Pierwsza ocena następuje już kolejnego dnia po punkcji. Wówczas embriolog sprawdza, ile komórek udało się zapłodnić: Zarodki hodowane są w inkubatorze przez 5-7 dni. Embriolog ocenia zarodki w dniu 3., 5., 6. i 7.
Transfer
We wszystkich klinikach Parens zarodki najczęściej hodowane są do dnia 5. (jeśli lekarz prowadzący nie zaleci inaczej). Wówczas zarodek powinien osiągnąć stadium blastocysty. W tym dniu najczęściej zarodki transferowane są do macicy lub zostają zamrożone. Transfer zarodka to przeniesienie go do macicy, pod kontrolą USG, za pomocą specjalnego cewnika – tzw. kateteru.
W dniu transferu zarodka
Pacjentka przygotowująca się do transferu, powinna mieć aktualne badania. Nie trzeba być na czczo, nie jest też konieczne zwolnienie z pracy – zabieg wykonywany jest bez znieczulenia i Pacjentka może po transferze prowadzić pojazdy mechaniczne.
Przebieg:
- W dniu transferu Pacjenci przychodzą do kliniki na wyznaczoną godzinę, każde z dokumentem tożsamości. Pacjentka powinna mieć lekko wypełniony pęcherz moczowy.
- Przed transferem embriolog przeprowadza z Pacjentami konsultację – omawia przebieg hodowli zarodków, jakość i ilość otrzymanych zarodków, ustalana jest liczba zarodków do transferu oraz sposób zamrożenia pozostałych zarodków (pojedynczo/podwójnie).
- W czasie transferu zarodków (zarówno świeżych, jak i mrożonych) możliwe jest zastosowanie metod dodatkowych, zwiększających skuteczność transferu – tzw. Assisted Hatching i/lub Embryoglue. Zachęcamy do zapoznania się ze wskazaniami do tych metod. Prosimy, aby zgłosić chęć wykorzystania medium Embryoglue przynajmniej na 24 godziny przed transferem, telefonicznie, ze względu na konieczność wcześniejszego przygotowania do tej procedury w laboratorium.
- Pacjentka pozostaje pod opieką położnej – kierowana jest do szatni, gdzie przebiera się w jednorazowy strój. Zalecamy zabranie skarpetek i ubranie luźnej bluzeczki.
- Transfer wykonywany jest przez lekarza prowadzącego, w asyście położnej oraz embriologa. Procedura trwa najczęściej kilka minut – po założeniu wziernika i oczyszczeniu szyjki macicy, lekarz wykonuje transfer próbny (pustym kateterem), aby sprawdzić drożność kanału szyjki macicy. Po udanym transferze próbnym embriolog w laboratorium wprowadza do kateteru zarodek w niewielkiej objętości medium i następuje transfer właściwy, czyli podanie zarodka do jamy macicy pod kontrolą USG. W czasie transferu Pacjentka nie powinna podnosić głowy.
- Po transferze Pacjentka pozostaje na fotelu ginekologicznym w pozycji leżącej przez ok. 10 minut. Po tym czasie może przejść do toalety i szatni.
- Pacjenci po otrzymaniu dokumentów wypisowych mogą opuścić klinikę.
Po zabiegu
Przyjmowanie leków według zaleceń lekarza oraz wykonanie testu ciążowego około 10-14 dnia.
Opisy procedur zostały przedstawione poglądowo i mogą nieznacznie różnić się pomiędzy klinikami.
